Amma aga cikaa aŋkala huntaa amma bûrunnu duro
cikaa kii šiša. Amma aga cikaa ina hanayintigaa buru muntu.
Amma gura dô
huntaa ye fura huntaa ye hadina huntaa ye ginna diga huntaa
hanayintig. Amma gura rôza huntaa ye kura nima duro cikaa ye ginna
diga huntaa hanyintig. Awinni tafu huntuu ye tafu lardu kuruu ŋa ye
ginna hanayintu gînesirig. Awinni amma gura dî calai ye dî tuwaa
lawa oŋkorde ye ginna diga huntaa tigantire koo hayintig. Amma
bûrunnu cikaa mura addiyaa ru daa huntaa bur gala ciiru boyintoo daa
huntaa kubuu kii šiša tigisirig. Te mire kubuu kii šišayintigaa
înni gisig? Mura cûro huntaa muntu-i gisig. Bol tûu ye bîriye
radi ye hinoo cûro kuri hanayintinni.
Au ruyima: Arum Mamar Jîddi. Mire aga ru irri. Jemena êski ru duru. Ina êjiba daa ruyine.
Mêra mînta yêyiniroo dagir. Mêra ta mura nii ai Jemena daa yêyiniroo dagir.
Jemena mire nii buru buu ni buru tartire ni mire duro yega bura ŋala na ciki. Môfuna na ciki. Jemena mire duro ina gala na ciki zunta na ciki.
Tani Jemena tiriŋa ru ina buru šiša dudur. Tani buru ôjup kisir. Ina kiñila buru šiša Jemena duro ciki. Mota ye wôtira hunta buru muntu. Awini mota ye wôtira kiñila šiša buru ciki. Tani kôoli dudurde bêyi. Awini Jemena ina buru zunta ciki. Wîra na ciki, amma kura môrusa cîrigire na ciki. Awini mota huntaa ye wôtira huntaa ginna muntu jilan nu hatira. Nii mire gûwu huma na bu. Miškila hunaa na muntu. Awini nusu huma na buru bu.
Amma hunaa buru šiša. Amma gura na buru bizira. Kaya ŋala daa tiganti. Amma gura na fûs cušintigire ciki.
Mire nii bu jilan nu amma mîskina hunaa na buru muntu. Mîšira hunaa na buru muntu.
Jemena mire nii gali. Ina buru šiša duro ciki. Awini dôwula kura šiša ru ridu ni duro yega dumpure dîri. Awini lokola na duro dumpure. Awini Jemena mire duro kara kiñila šiša buru dîi.
Jemena mire Car irri kûku hun. Jemena ŋili tigisoo duru buru duru. Ini tra tani buru ôjup dudur suru huma «pont!» Dazaga ru hananirdi ciiru…
Dôwule Car daa nûŋuro dagir, ina daa murda duro ciki. Car mire dôwula Êfrika duro cii, Kûru huma suru huma «Jimena.» Mire amma huna buru wuddu ciki. Amma Kûru huma duro cika muntu ginna fûsa jaakintu dîri, arii fûsa jakintu dîri, yala adda na bîskilet daa ciki, foturoma na amma kuirai goyinti ciki. Amma kara daa na ôoru dîli dîrinni.
Ciiru Car mire dôwula Êfrika kuira kee ši, amma huna daa šiša ni amma karada bu danni ni, ciiru Car mire dêri koo gal foturon na buru dîi tafu huma na buru cûrou dîi.
Oŋko ginni amma-i kubba fatigire kee «ini numa soŋoo au ŋa haŋimmi» fattu. «Ini au ŋa kanna danni» fattu jilanu dussu jiki. Ciiru Car dôwule buru wuru.
Sagahana 1800 ye di saga cikaa duro, amma guru barkadaa yindigaa, gûro irdu busu. Niĩ hundu hûi gisidu. Mara agara giituũde, wona ba jeyindu. Îyi cendu. Aka bekinna giitu ûũgu: eka ta duro borka na cikii, lômuna na cikii, zêituna cikii. Zêituna Gûro di yercindaa mea hundaa di imbi dirtu. Ciidi Teda Gûro-a cirridi busuũ hunoo, yuna êska ada irdea jeyundude bêi.
Sagahan tigisii ginna, amma Gûro îmbi irdig. Îmbi mere woki ôwura aguzuu. Wôki ammaa ginna captindiηa: harruwaa na lawa hakindig; dîziraa na niĩ irdig; wôki ai de duro amma mundaa ginna yege yîsig; šara na gortig; cau jilla, yuna tigisidigaa mundu.
Îmbi tugusoo, awa ba dûtig; adia na doona gôyindig. Doona ta guru suru tedig. Azaa na kîdi nakig. Amma di doona cendig. Hîmi ye, naηara ye na dûtig. Noko awa bennoo, amma addaa, kûrra tallaa daha hôri ye, bobol ye, horko… ginna dûtig. Dugusu tugusoo iηaa êriša citig.
Gûro, îmbi tugusoo, owonu na bêi, kîri na bêi, ôwuri cuwu kugoo bîi dûski turtu. Ôwuri yêski kugoo, têska huna yaûuge, mere na jenne addi !
Awulai tugusoo, ammaa asalaa hunda sarcindu, tîmma hunda yûrumba ûũgug. Tîmma gabcindaa duwi ûũgug. Duwa hunda ere di lurcindu hûtu tirtig. Noko arrakinduũ ginna saga irdu tîmma hundaa gapcindaa gôyindig. Tîmma hundaa aũ wûyinigide bêi! Gûro duro duwi tigirtinni: te eb bu.
Agu aũ ginna sêdercinig. Ammaa nîayindig. Aũ ginna ginna dooga hunã kôi cikiĩ tedig. Gûro na bûgayinig. Niĩ dûngudiĩ yerci dawi tigisig. Te kege di ôwura îsii ginna buzig. Owona huna ûuge, kûrra huna ñiñirke, turka hunã dugusu tugusoo, noko zigir tiganoo, wuda captundu ôluyindig.
Amma awulai Gûro duro busugaa, ta amma kuba êriša arrakindinna ye, amma turona êreza dîdinna ye bes. Mara na tigisinni cikiĩ hunoo, aũ wonu daha orro nawu buzugide bêi. Amma kubaa hatigi: «busau ai tirta irdenneã, aman danni» yindig.
Ciidi, amma êriša doga jeyindida, wura dînaa hakindida, wonu duro arahãu cii wunda, turona cikii. Amma ta na saga busig. Amma kudaa saga îmbi tigisinne di irdenni. Tîmmi door tugusoo, iηaa guru irdig.
Wôki kudiĩ ginna, Harruwaa mara bursu busig. Labara na hakindinni. Bugeã ginna aũ irigide na bêi, tedigide na bêi.
Oŋko gini amma dazagaraa ginna muntu ši. Mura ginna fara ru yîge turon daa fayintig. Unnu ammaa ginna tûrtii tiginisir ni naana yîge hun daa fayi. Te mire înnii gisig? Ammaa mura muntu tigisiru jilan nu. Ciiru unnu ammaa ginna šiša ru cikuu jilan nu, au gûrii guru ŋa hanayinne tigisu. Amma oŋko gini faru cikaa êriša na fara ru geyintig, girsi na fara ru tûrtug. Oŋko gini aba taŋuu na Nijer lau cii, anuu buzu ni saga Car irri. Te ru bara amma Terituronne-a ye Kalii-a ye ginna Sigiraŋa daa ciki ru aba taŋuu irri.
Te ru bara saga Libiya teru ni saga irri. Owoni saga dô goyi ni ma kôi tra suru huma «Ege» intigire cii. Tinta ginna kii zukur ni dûrtu, kôi te ru aba taŋuu dô na dîi orkaa na dîi. Sagasuna te mire aba taŋuu-i taŋu ru sogompu duro goji jutiganig. Te ru bara ŋila 19 gor ma Ege duro duusu ni te ru bara bênne tigisure tinta saga ji tirdu. Kôi ai «Ege» intigaa buru cussu yîi kee numa ru lônum goniŋ. Owonni kôi te mire dô-i buru daku ni amma na daku. Te mire yîi huma galu jilan nu.
Amma dazagara oŋko gini cikaa doona na goyintig. Êrifa na citig, naŋara na wapug. Ciiru ina ta keesitir. Taa ginna înni keene ru saga haŋkirig? Še ina ntraa kubaa ginna fûturdi, ini ara fûturoo taara cêntirigi.
Te di wuddu ŋila taŋa hoo di Jemene deru. Ganji kara lôguramma karanir. Te di wuddi lokol urrudun. Lokol nahara ŋa ŋila awuzuu karanireede, soor aga du ŋa deru.
Kôi Jemene sooriŋa Masagid giri, wôtir tûi. Berke urrur kûi niyã buru ciki, ciidu tani caŋirde bêyi. Kôi ai ru ma urumoo turowaã buru zundu. Kôi guru na irra dîi. Kôi guru na aniši dîi, buru haraga wudu.
Lazar tigiseere Mûsou giri. Kôi Mûsou giriĩ aya taŋ cii di giri. Kôi te ru dugusa cûu dîsuũde adir gonaã zukur urukur. Dirti dugusu yesši te kege ru caŋgir dîsu. Berke zukur gêzindir dirti kôi tra aka kôwula ye ûya ye dîire duro girdu. Kôi te ru wosur dûgutu. Adir zukur gêzindir, dirtii mugorub tigisu. Niĩ tra Dûruguliŋa yindiŋa girdu. Te niĩ addiĩ turowaã da cii teri kuro urumoo Salaruũ girdu. Kôi te di kuru urukur dirti dîsu. Hičima mahar tigisuũ bo girdu.
Amma tindaa yige tra Hûrgiš yindiŋa daa cikii. Yigaã cî buru îlire. Îli ma limge, amma ginna demeraã da cikii. Yigaã cîda aũ kudi bêyi. Ginna amma dûzu taŋu Suguma Yesku duga bes. Woki tani aga giriĩ saganu 2008. Woki te aga budi cusu, amma ginna demeraã da cikii.Tani aga bî ladiye ye amma kilahiriye ye du giri. Inda elef yoo noko ru aga ŋiri ŋa buri gali bî na laniĩgi, amma na haraniĩgi.
