Unnu dine ginna kizen ai korona indiŋa daa nûkunii cii. Kizemma mere kôi foluŋa Šîn duro niĩ ai suru huma Yuwan indiŋa duro yerci. Addi addi ŋa ru dine ginna duro tartin. Erop duro buru zuru, lardi ai Italia ŋa ru kôi Furãs ye España ye Biritania dînu ginna amma mundu kizemma uŋure. Amma gura catu. Gura kayindu. Gura ere ginna labtan daa yisii ciki. Ôttu kizemma larda baa bûruwa ai kege ru lîfine cerii coo kôi ai Efirik duro zuroo amma buru ši basigi. Înni ndimoo, tara Efirik duro labtana dûla tîtirdi jikal. Agu tee jikal, tara ille dufukugi. Futu mere korona ŋa înni kege ru tigisigi?
Korona futu huma mere buru te kee ru tussu ši. Kaa nduwa sabun du tûltiigi, aŋ ru kee yendum kilahadimmi, nara guru guru duro addi ra dogu metir turoni kege ru suwusu aga šar daa koo. Amma nana ginna ca huma daa fîni nawu tiganne, Sûŋgi njikoo kee ndum tilembun keleke ai tujuŋa duro sûŋgu. Yega nduwa duro suwusu. Ini mere buru te kee mihim šinnoo jikal aga rukummi. Iyoo tagurtir duwusse! Allah yufuke!
3. Budi karaniĩgi. Lîbira êriha ya dagaa ye zugulaa ye, yoo « lîbir hôluŋa » ye «Sudur Tûbu» (jurnal) ye dîksioner ginna cikii ni tussa ši.
4. Gûruba whatsApp (Yege dazaga ŋa ye Kũkur Tûbu 2020 ye) yoo tigaa ada nedaa daha cikaa (www.moskohanadii.org ye www.dazaga.org ye) yoo Facebook ye ginna duro (daa) noko ginna urrunu.
Dôwule Car daa nûŋuro dagir, ina daa murda duro ciki. Car mire dôwula Êfrika duro cii, Kûru huma suru huma «Jimena.» Mire amma huna buru wuddu ciki. Amma Kûru huma duro cika muntu ginna fûsa jaakintu dîri, arii fûsa jakintu dîri, yala adda na bîskilet daa ciki, foturoma na amma kuirai goyinti ciki. Amma kara daa na ôoru dîli dîrinni.
Ciiru Car mire dôwula Êfrika kuira kee ši, amma huna daa šiša ni amma karada bu danni ni, ciiru Car mire dêri koo gal foturon na buru dîi tafu huma na buru cûrou dîi.
Oŋko ginni amma-i kubba fatigire kee «ini numa soŋoo au ŋa haŋimmi» fattu. «Ini au ŋa kanna danni» fattu jilanu dussu jiki. Ciiru Car dôwule buru wuru.
Sagahana 1800 ye di saga cikaa duro, amma guru barkadaa yindigaa, gûro irdu busu. Niĩ hundu hûi gisidu. Mara agara giituũde, wona ba jeyindu. Îyi cendu. Aka bekinna giitu ûũgu: eka ta duro borka na cikii, lômuna na cikii, zêituna cikii. Zêituna Gûro di yercindaa mea hundaa di imbi dirtu. Ciidi Teda Gûro-a cirridi busuũ hunoo, yuna êska ada irdea jeyundude bêi.
Sagahan tigisii ginna, amma Gûro îmbi irdig. Îmbi mere woki ôwura aguzuu. Wôki ammaa ginna captindiηa: harruwaa na lawa hakindig; dîziraa na niĩ irdig; wôki ai de duro amma mundaa ginna yege yîsig; šara na gortig; cau jilla, yuna tigisidigaa mundu.
Îmbi tugusoo, awa ba dûtig; adia na doona gôyindig. Doona ta guru suru tedig. Azaa na kîdi nakig. Amma di doona cendig. Hîmi ye, naηara ye na dûtig. Noko awa bennoo, amma addaa, kûrra tallaa daha hôri ye, bobol ye, horko… ginna dûtig. Dugusu tugusoo iηaa êriša citig.
Gûro, îmbi tugusoo, owonu na bêi, kîri na bêi, ôwuri cuwu kugoo bîi dûski turtu. Ôwuri yêski kugoo, têska huna yaûuge, mere na jenne addi !
Awulai tugusoo, ammaa asalaa hunda sarcindu, tîmma hunda yûrumba ûũgug. Tîmma gabcindaa duwi ûũgug. Duwa hunda ere di lurcindu hûtu tirtig. Noko arrakinduũ ginna saga irdu tîmma hundaa gapcindaa gôyindig. Tîmma hundaa aũ wûyinigide bêi! Gûro duro duwi tigirtinni: te eb bu.
Agu aũ ginna sêdercinig. Ammaa nîayindig. Aũ ginna ginna dooga hunã kôi cikiĩ tedig. Gûro na bûgayinig. Niĩ dûngudiĩ yerci dawi tigisig. Te kege di ôwura îsii ginna buzig. Owona huna ûuge, kûrra huna ñiñirke, turka hunã dugusu tugusoo, noko zigir tiganoo, wuda captundu ôluyindig.
Amma awulai Gûro duro busugaa, ta amma kuba êriša arrakindinna ye, amma turona êreza dîdinna ye bes. Mara na tigisinni cikiĩ hunoo, aũ wonu daha orro nawu buzugide bêi. Amma kubaa hatigi: «busau ai tirta irdenneã, aman danni» yindig.
Ciidi, amma êriša doga jeyindida, wura dînaa hakindida, wonu duro arahãu cii wunda, turona cikii. Amma ta na saga busig. Amma kudaa saga îmbi tigisinne di irdenni. Tîmmi door tugusoo, iηaa guru irdig.
Wôki kudiĩ ginna, Harruwaa mara bursu busig. Labara na hakindinni. Bugeã ginna aũ irigide na bêi, tedigide na bêi.
Oŋko gini amma dazagaraa ginna muntu ši. Mura ginna fara ru yîge turon daa fayintig. Unnu ammaa ginna tûrtii tiginisir ni naana yîge hun daa fayi. Te mire înnii gisig? Ammaa mura muntu tigisiru jilan nu. Ciiru unnu ammaa ginna šiša ru cikuu jilan nu, au gûrii guru ŋa hanayinne tigisu. Amma oŋko gini faru cikaa êriša na fara ru geyintig, girsi na fara ru tûrtug. Oŋko gini aba taŋuu na Nijer lau cii, anuu buzu ni saga Car irri. Te ru bara amma Terituronne-a ye Kalii-a ye ginna Sigiraŋa daa ciki ru aba taŋuu irri.
Te ru bara saga Libiya teru ni saga irri. Owoni saga dô goyi ni ma kôi tra suru huma «Ege» intigire cii. Tinta ginna kii zukur ni dûrtu, kôi te ru aba taŋuu dô na dîi orkaa na dîi. Sagasuna te mire aba taŋuu-i taŋu ru sogompu duro goji jutiganig. Te ru bara ŋila 19 gor ma Ege duro duusu ni te ru bara bênne tigisure tinta saga ji tirdu. Kôi ai «Ege» intigaa buru cussu yîi kee numa ru lônum goniŋ. Owonni kôi te mire dô-i buru daku ni amma na daku. Te mire yîi huma galu jilan nu.
Amma dazagara oŋko gini cikaa doona na goyintig. Êrifa na citig, naŋara na wapug. Ciiru ina ta keesitir. Taa ginna înni keene ru saga haŋkirig? Še ina ntraa kubaa ginna fûturdi, ini ara fûturoo taara cêntirigi.
