Gini zaga amma dazagada iŋaa hunda kîi dusudiŋa

Aũ urruyima Ahmet Guihini

Aũ iŋa kaliĩ haŋumoo, gini kogo de, buge di ginna, ŋila tûdusu walla ussu gardiĩgi. Noko iŋa numa ŋila hunaa tûdusuu walla ussu gor tigisoo, halas mere di : « iŋa taŋ, unnu ŋila kîi nîšiga tigiside, awu kîi nudusuroo dagir » niĩgi.

Te du wuddi, ndeduũ de aũ iŋaa kîi dusuŋa di asaga yeniĩgi. Amma ŋa ngiroo : « šen aba huma, tani ŋilaha di tiri. Iŋa taŋ Kalau kîi tusuruge dahu di tarii. Kaagu ai irriŋa duro yum kee dêdi tame ciyoo, niri tenumoo dagir » niĩgi. Te « iña ? » numoo, mere hidime (cûdo) ai woki ginna jeyinni. Yoo ôwuri na danni. Teu jini, mere wôki (noko) kee dêdi dîyoo hidime ai jeyinigi.

Asaga nduma tigisoo, berke di yerdum ni iŋa numa îyi (yî) tûliĩgi. Bôli kisiĩgi.

Aũ kîi dusuŋa ize gurunne di irrigi ni, yegaã duro kôi cirri tra di iŋaã nakum kahu huma kortiĩgi. Te gorũ, adiyaa yege cêliĩ kîidaã ŋa dombugi.

Noko amma iŋã di kîi dusu ni, ala di kuliyinoo, aligi cûrou masum yenum aga tiriĩgi, yoo adiyaa na wûwul dundigi. Te di wuddi cêliĩ huma duro naĩgi. Iŋaa lawa hunaa tirtuũ de kûdi (eke têhu-u) gortu gurtidigi. Noko gurtudoo, nere daha kûrulum tunum yeniĩgi. Kûdi te yercinigoo ginna kee di goyinigi. 

Kaagu tigisiŋa gorũ ginna, lawa hunaa yutu cêlime duro busu yôyindigi,  yoo adii ginna kôi cikiĩ kirenni.

Juha ye Waja ye

Waji (Wayi)

Au ruyima: Mahamat Ibrahim

Êrifi a Juha ye Waja ye
Berke ru Juha šagaltin ni gilen goji ni yega huma ciri huma ginna šîyĩg.
Moši huma fariga «Juha, a gilen a ginna gii înni geyinii ñii?» iji.
«Yegaa nduru cî raa šîndirore, waja erdiga ginna dogu turtug. Gilen šîninore waja ginna bokiŋa ru cii» faru.
«Aa, te unnu waja kôoli cikee?» iji.
«Aa teere ni. Gilenma teere hirime huma geeji» iji.

Kûkur Tûbu 2019 | Tafu Dazaga di eke goyima

Aũ urruyima suru huma: Tôgoi Hamid Bôkor

Amma Tura ye Dazagada ye niya ba duro cika tiriši huntu sopere tiriši amma kura-a goyintigi. Ai dawa huma înni? Te ginna ru tiriši nturu înni kege ru fukurigi? Mêra ara cûwa gîskei ru furtirii yikii.

Rai taŋu ru koo, ina amma Tura ye Dazagara ye fûtu ni tiriši amma kura goyintigaa: hayila ye ampa ye zaman ye. Ina ara ginna daa turon turon ŋa ru nûŋurigi.

  • Hayila: amma kara dîraa gura furase ye araga ye yêyintigi. Niya ba duro jillan nu aũ dazaga walla turaŋa  yêyiŋoo mura-i aũ cokuma ni amma ginna ru saga ciire ŋa ru dutigi. Te jillan nu amma gura furase, araga fiyintire ru bara dazaga walla turaŋa yêyintigoo dakinni.
  • Cûu ŋa: «Amma dazaga walla turaŋa ampa danni» yindigi. Mara ru finiŋoo «Dazaga tiriši ampa huma înni?» yindigi. Ilim ye ina munta ginna furase ye araga ye walla inglis ru ruuda jillan nu? 
  • Amma gura na fikir huntu «Mara dazaga ye turaŋa ye ginna zaman huntu tedde» yindigi. Maana huma «dazaga ye tudaga ye ginna yî huntu curuure» yindigi.
  • Rai te ru sagaraa tiriši nturu mere zaka kege fukuruŋa: Karantirigi ni, ruuntirigi ni, radiyo na duro yêentirigi ni, daa doona gontirigi ni. Ai kege ru tiriši nturu fukurigi.

Agu, te ginna ru saga, ini fatiriŋa: amma tiriši nturu niya ba duro sopi cikoo, tîri ši. Tiriši nturu mere na ampa bu dîi. «Înni» nimoo, tiriši mere kimire aũ-u.